اضطراب امتحان چیست؟
اضطراب امتحان یک شرایط روانشناختی است که باعث می شود فرد در موقعیتهای امتحانی بسیار پریشان و مضطرب شود. اگرچه بسیاری از افراد قبل و در طی یک امتحان تا حدی دچار استرس و اضطراب می شوند اما اضطراب امتحان می تواند در یادگیری اختلال ایجاد کند و به عملکرد در امتحان آسیب رساند.
علائم اضطراب: امتحان علایم می تواند به صورت خفیف و شدید در دانش آموزان متفاوت باشد. برخی دانش آموزان فقط علایم خفیف اضطراب امتحان را تجربه می کنند و عملکرد نسبتاً خوبی هم در امتحان دارند اما اضطراب امتحان در برخی از دانش آموزان شدید است این دسته دانش آموزان قبل یا در حین امتحان دچار حمله پانیک (اضطراب شدید) می شوند و امتحان خود را بسیار بد می دهند.
علائم فیزیکی: عبارتست از عرق کردن، لرزش بدن، افزایش ضربان قلب، خشک شدن دهان، غش کردن، دل پیچه، تهوع و بیماریهای جسمی.
علائم شناختی و رفتاری: مثل بیقرار شدن یا اجتناب از امتحان دادن. گاهی اضطراب امتحان به قدری شدید می شود که برخی دانش آموزان ترک تحصیل می کنند تا دیگر با منبع ترسشان مواجه نشوند. برخی نیز به سوء مصرف مواد روی می آورند چون می خواهند با خود درمانی و استفاده از داروهای تجویزی و الکل، اضطرابشان را درمان کنند.
علائم هیجانی اضطراب: عبارتند از افسردگی، اعتماد بنفس پایین، عصبانیت و احساس ناامیدی، گاهی دانش آموزان مبتلا به اضطراب امتحان از تغییر وضعیتشان ناامید می شوند و خودشان را به خاطر علائم اضطراب و عملکرد ضعیف در امتحان سرزنش می کنند.
چند توصیه به خانواده هـا بـرای کـاهش اضطراب امتحانی فرزندان:
1ـ محیط خانواده و جو عـاطفی حـاکم بـر آن باید دور از تنش های عاطفی و مشاجره باشد.
2ـ سعی شود در ایام امتحانات، رفت و آمـد و مهمانی های خانوادگی تعطیل یا محدود شود.
3ـ محیط فیزیکی آرام و بی سر و صـدا بـرای مطالعه دانش آموزان فراهم کنید.
4ـ به استراحت و خواب دانـش آمـوزان توجـه کافی داشته باشید.
5ـ وظایف خانوادگی محوله به دانش آموزان را حذف کنید یا کاهش دهید.
6ـ تغذیه دانش آموز مناسب و مقوی باشد.
7ـ ساعت تماشای برنامه های تلویزیون تـا امکان کاهش یابد.
8ـ از ایجـاد تـرس و دلهـره بیجـا در بچـه هــا خودداری کنید.
9ـ از مقایسه فرزندان با یکدیگر و با دیگران پرهیز کنید.
10ـ در صورتی که فرزندتان از موفقیت در یکی از امتحانات رضایت خاطر نداشت، وی را مورد حمایــت قــرار دهیــد و از ســرزنش کــردن او خودداری کنید.
11ـ از حبس کردن دانش آموز در اتـاق بـرای مطالعه کردن خودداری و به دانش آمـوز اجـازه استراحت و تفریح لازم نیز داده شود.
12ـ در هنگام امتحانات، دانش آموزان نیاز بـه حمایـت عـاطفی و اطمینـان بخشـی بیشـتری دارند. لذا در این زمینه اقدام مؤثر انجام دهید.
13ـ انتظــارات بــالا و بــیش از حــد توانـایی از فرزندان می تواند در ایجاد اضطراب و شدت آن مؤثر باشد، پس انتظارات خود را تعدیل کنید.
14ـ کمال گرایی بیش از حد والدین و وسواس شدید خانواده نسبت به نمرات بالا باعث ایجاد اضطراب در فرزندان می شود.
16ـ از تأکید بیش از حد بر درس خواندن اجتناب کنید.
17ـ ضمن اطمینان بخشی به دانش آموزان، در آنان ایجاد انگیزه و با ارائه پاداش و تقویت های مطلوب آنها را تشویق به مطالعه کنید.
18ـ مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی آموزش و پرورش آماده ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره در حیطه های مختلف تحصیلی (اضطراب امتحان، برنامه ریزی درسی و ...) سازشی، روان درمانی و... می باشند.
20ـ مشاوران مجرب آموزش و پرورش در خط ملی نماد (1570) همه روزه غیر ایام تعطیل از 8 صبح تا 8 عصر آماده ارائه مشاوره تلفنی می باشند.
